Kerst

De tafel staat nog gedekt. Haastig worden er wat borden weggehaald zodat ik mijn spulletjes kwijt kan. Ik kijk de familie aan. Een onverwacht overlijden is altijd zwaar voor de nabestaanden, maar met kerst…

Het huwelijk van Agnes en Arie was, tot hun verdriet, kinderloos gebleven. Maar zij hadden hun weg hierin gevonden en genoten van de neefjes en nichtjes en later ook van hun kinderen. Elk jaar met kerstavond verzorgde Agnes een familiediner. En iedereen was het er over eens: dit was één van de gezelligste momenten van het jaar!
Maar gisteren, net toen de familie wilde aanschuiven voor het eten, voelde Arie zich niet lekker worden. Hij klaagde over duizeligheid en hevige hoofdpijn,  en al snel verloor hij het bewustzijn.
Eén van de nichten belde 112 en er volgde een mallemolen van gebeurtenissen en emoties.

Het bleek een hersenbloeding, zo hevig dat er niets meer aan te doen was geweest, zo vertelde de arts. En na een doorwaakte kerstnacht in het ziekenhuis moest Agnes zonder Arie naar huis.

Agnes wordt bijgestaan  door haar broer en diens dochter. Ik luister, we maken een mooie kaart voor Arie en praten over de afscheidsdienst. We hebben ruim de tijd. De uitvaart mag op de zesde werkdag na de dag van het overlijden, maar ook eerder. Met alle feestdagen in deze tijd van het jaar geeft dat de familie extra tijd naar de uitvaart toe te leven, als de familie zoveel tijd wil. Voor Agnes met het onverwachte overlijden van haar Arie is het erg van belang.

Na de uitvaart zou Agnes me toevertrouwen, dat als het niet zo verdrietig was geweest ze het zelfs een mooie uitvaart gevonden zou hebben.

Een klein jaar later, een maand voor kerst.  Als ik het welkomstwoord spreek bij een uitvaart zie ik tussen de gasten een bekend gezicht. Het is Agnes. We wisselen even een blik van herkenning en ik neem me voor haar straks te vragen hoe het met haar gaat.
Agnes blijkt een goede collega van de overledene geweest te zijn.  Het gaat eigenlijk best heel aardig, zo vertelde ze, ze heeft ondanks alles de draad weer opgepakt.  Maar de kerst… ja, daar ziet ze erg tegen op.

En dat hoor ik vaker. Voor nabestaanden is dit vaak een moeilijke tijd, maar voor mensen in de omgeving van een nabestaande kan het ook moeilijk zijn. Waar doe je goed aan? Moet je iemand juist wel of juist niet uitnodigen? En waar praat je over? Juist wel of juist niet over de overledene?

Daarom wat tips over wat u eventueel kunt beteken voor iemand die (voor het eerst) kerst of oud en nieuw moet vieren zonder zijn of haar geliefde.

U kunt hem of haar vrijblijvend hartelijk uitnodigen voor het kerstdiner, of voor oudejaarsavond. Laat dan duidelijk weten dat het geen verplichting is, en dat er – ook op het laatste moment nog – mag worden afgezegd en dat u dat helemaal niet erg vindt. Vertel daarbij precies wat u van plan bent, hoe laat het begint, en welke gasten er eventueel nog meer zijn uitgenodigd. Overleg ook even of die andere gasten geïnformeerd moeten worden over de situatie, als ze dat nog niet weten.

Denk ook goed na over wie u eventueel nog meer uitnodigt. Niet iedereen gaat even makkelijk met een situatie als deze om.

Geef ook alle ruimte voor de emoties. Misschien wil uw gast wel vertellen over de overledene, of over tradities die ze hadden met kerst of oud en nieuw. En als u zelf nog mooie herinneringen hebt aan de overledene rond deze dagen, kan het heel goed zijn om die te delen! Vaak is dat heel belangrijk, en het kan tegelijk met een lach en met een traan gepaard gaan.

Graag wens ik iedereen die dit jaar voor het eerst zonder een geliefde de feestdagen doorbrengt veel troost en sterkte.

Dirk Timmer
Via Humana Uitvaartverzorging